Op zaterdag 9 september is Sonja Cohen-van Engel op 95-jarige leeftijd overleden. Sonja woonde de laatste jaren van haar leven in Israël. Sonja van Engel werd in 1928 geboren in Goor. Haar vader was Mozes van Engel. Sonja’s moeder was Betje Cohen, geboren aan de Beekstraat 51 in Elburg. Sonja was hun enige kind. Mozes van Engel (1890-1935) heeft de verschrikkingen van de Tweede Wereldoorlog (gelukkig) niet meegemaakt. Hij stierf in 1935. Betje van Engel-Cohen (1889-1972) en haar dochter Sonja konden onderduiken bij de familie Zwienenberg in Goor.
Betje en Sonja van Engel hadden van de Duitse bezetters het bevel gekregen om zich op 10 april 1943 te melden in Amsterdam. Door bemiddeling van kapelaan en verzetsman Jansen konden Betje en haar dochter Sonja op 7 april 1943 onderduiken bij Jan Hendrik Zwienenberg, een bekende van de familie Van Engel. Jan Hendrik Zwienenberg was weduwnaar en bewoonde met drie dochters en een zoon een oude boerderij in het centrum van Goor. Op de eerste verdieping werd speciaal een kamer ingericht voor Betje en Sonja met een tweepersoonsbed, een tafel, twee stoelen en een kachel. In de kast was door Jan Hendrik Zwienenberg een ingenieuze schuilplek gemaakt. Door de liefdevolle zorg van de familie Zwienenberg konden Betje en Sonja Cohen twee jaar achtereen op deze veilige plek verborgen blijven. Er was altijd voldoende te eten. In de Hongerwinter van 1944-1945 kwamen er zelfs nog twee ondervoede kinderen uit het Westen bij de familie Zwienenberg in huis. Hoewel zij op de hoogte waren dat er twee Joodse onderduikers in het huis zaten, hebben zij dit geheim weten te houden.
Het stadje Goor werd op 8 april 1945 door een Poolse brigade bevrijd. Betje en Sonja van Engel bleven nog twee maanden bij de familie Zwienenberg. In juni 1945 besloot Betje met haar dochter om bij haar broer Joop Cohen (die de onderduik in Elburg had overleefd) aan de Beekstraat 51 in Elburg te gaan wonen. Betje van Engel-Cohen stierf op 28 mei 1972. Ze werd begraven op de Joodse begraafplaats van Elburg. Sonja van Engel vertrok in 1947 uit Elburg. Ze trouwde met Elias Edward (Edward) Cohen (1921-2014). Lange tijd woonde het echtpaar Cohen met hun dochter Tessa Mirjam in Venlo. Tessa emigreerde in latere jaren naar Israël en trouwde met Omer Malamud. Uit hun huwelijk werden drie zoons geboren: Gil, Yotam en Michael. Op initiatief van Edward en Sonja Cohen werden Jan Hendrik Zwienenberg en zijn twee dochters op 8 mei 1984 door Yad Vashem erkend als Rechtvaardigen onder de Volkeren.
Sonja Cohen-van Engel heeft veel belangrijke informatie verstrekt over de familie Cohen in Elburg. Hoewel ze aanvankelijk aarzelingen had over de oprichting van een Joods museum in Elburg, dacht ze daar na de realisatie van Museum Sjoel Elburg anders over. Op 15 oktober 2011 brachten Sonja en haar man Edward Cohen met hun dochter Tessa en haar man Omer Malamud en hun drie zoons een bezoek aan Elburg. Ze wilden een rondleiding door Elburg met uiteraard een bezoek aan het (voormalige) pand van de familie Cohen aan de Beekstraat 51. Het bezoek aan de Joodse begraafplaats en aan Museum Sjoel Elburg maakte diepe indruk op de familie. Na het overlijden van haar man besloot Sonja Cohen in 2015 te emigreren naar Israël Ze wilde bij haar dochter en schoonzoon en de drie kleinkinderen wonen. In Israël heeft Sonja nog acht mooie jaren beleefd. Wij gedenken Sonja Cohen-van Engel met diep respect. Moge haar ziel gebundeld worden in de bundel van het eeuwige leven.
Willem van Norel
11 december 2023