Derk de Boer en Dirk Postma
GRONINGSE ONDERDUIKERS IN DOORNSPIJK
Tijdens de oorlogsjaren was bij de familie Lokhorst aan de Grevensweg een onderduiker uit Groningen ondergedoken. Het was Dirk Postma uit Leek. Postma was als marechaussee in gewetensnood geraakt toen hij zaken moest doen die tegen zijn principes in gingen. Zo moest hij door het afleggen van een eed beloven zich te onderwerpen aan het Duitse gezag. Postma wilde niet betrokken zijn bij het arresteren en afvoeren van joden. Dit deed Dirk Postma besluiten om onder te duiken. Via zijn zus Janke Akke (Jannie) Postma, die getrouwd was met meester Anthonie de Graaf, kwam Dirk uiteindelijk in Doornspijk terecht en vond onderdak bij de familie Lokhorst aan de Grevensweg.
Familie Lokhorst
Jakob Lokhorst (1905-1961) was getrouwd met Hendrikje van den Berg (1910-2009). In 1940 verhuisde het echtpaar met hun drie dochters Stijntje, Eipie en Dien vanaf de Zuiderzeestraatweg naar de Grevensweg 15. Daar had de familie Greven een nieuwe boerderij laten bouwen. Jakob Lokhorst had gemiddeld zes koeien, wat jongvee, enkele varkens, een paar schapen en een stel kippen. Verder onderhield Lokhorst de wegen en de houtsingels voor de familie Greven.
Dirk Postma
Dirk Postma (1919-2004) vond bij de familie Lokhorst een veilig onderkomen. De boerderij lag op veilige afstand van de Zuiderzeestraatweg. Heel veel gevaar is er tijdens de oorlogsdagen niet geweest. Dirk hielp Jakob Lokhorst regelmatig met het boerenwerk. Bij onraad verstopte hij zich in een sloot, een houtwal of op de strozolder. Dirk Postma maakte op 19 april 1945 de bevrijding mee aan de Grevensweg. Na de oorlog trouwde hij met Riemke Euwema. Het echtpaar kreeg twee dochters. Na een aantal omzwervingen vestigde het gezin Postma zich uiteindelijk in Nunspeet. Dirk Postma stierf op 17 januari 2004. Zijn vrouw Riemke Postma-Euwema overleed op 8 oktober 2014.
Wim Postma
Ook broer Willem Gerrit (Wim) Postma (1920-1990) kwam tijdens de oorlog vanuit Leek naar Doornspijk. Hij dook onder bij de familie Van de Brake aan de Veldweg (Soppenhof). Daar maakte hij op 19 april 1945 de bevrijding mee. Wim Postma kreeg op zijn onderduikadres kennis aan dochter Dirkje van de Brake (1922-2008) met wie hij na de oorlog trouwde. Wim Postma stierf op 6 juni 1990.
Derk de Boer
Via Dirk Postma kwam ook Derk de Boer vanuit Leek naar Doornspijk om onder te duiken. Derk de Boer had in eerste instantie gehoor gegeven om in Duitsland te gaan werken voor de Arbeitseinsatz. Hij werkte vanaf eind 1941 tot de nazomer van 1943 als kantoorbediende in een vliegtuigfabriek in Bremen. Hij correspondeerde in die tijd regelmatig met zijn ouders. Diverse brieven uit die tijd zijn bewaard gebleven. Met enige regelmaat stuurden zijn ouders pakketjes met voedsel. Soms duurde het weken voordat de post arriveerde. Uit de brieven van Derk krijgen we een inkijkje in de leefomstandigheden in Bremen. Bij luchtalarm moesten de arbeiders binnen vijftien minuten in de schuilkelder zijn. Derk sliep met zijn lotgenoten in een school waar stapelbedden stonden.
Onderduikperiode
Tijdens een verlof in 1943 besloot Derk de Boer niet terug te keren. Hij dook onder in de omgeving van Leek, maar daar was het niet veilig vanwege de aanwezigheid van relatief veel NSB-ers. Verraad lag op de loer. Op aanraden van zijn vriend Dirk Postma besloot hij uiteindelijk naar Doornspijk te komen. Dankzij een bemiddelende rol van Jannie de Graaf-Postma, die onderwijzeres was in Doornspijk, kreeg Derk de Boer eind 1943/begin 1944 een onderduikadres op de boerderij van Jan Willem Ponstein (1902-1989) en Willempje Koops (1898- 1954) aan de Scholtenssteeg. Ook vanuit Doornspijk stuurde Derk brieven naar zijn ouders. Vanwege de veiligheid gebruikte hij daarbij schuilnamen. Dirk Postma en Derk de Boer hadden tijdens hun onderduiktijd in Doornspijk regelmatig contact met elkaar.
Vestiging in Doornspijk
In Doornspijk maakte Derk de Boer de bevrijding op 19 april 1945 mee. Hij keerde terug naar Groningen, maar kwam korte tijd later terug naar Doornspijk. In de loop van 1945 kreeg Derk een baantje als administratief medewerker op de Boerenleenbank. In de avonduren deed hij voor diverse mensen de boekhouding en begon hij met het afsluiten van verzekeringen. Ongeveer een half jaar later -op 1 februari 1946- begon Derk de Boer officieel voor zichzelf met een administratiekantoor en een medewerker in dienst. Dat bedrijf heeft hij in de daarop volgende jaren geleidelijk uitgebouwd. Op 5 mei 1946 ontmoette Derk de Boer zijn latere vrouw Lammertje Visch.
Levensloop Derk de Boer
Derk de Boer werd geboren op 4 juli 1920 te Oostwold. Zijn ouders waren Pieter Willem de Boer en Brechtje de Boer-Folkerts. Het echtpaar kreeg twee zonen: Derk en Abel. In het begin van de oorlog begon Derk de Boer als administratief medewerker op een notariskantoor in het noorden des lands. De oorlog deed echter alles veranderen. Op 22 juni 1948 trouwde Derk de Boer met Lammertje Visch uit Doornspijk. Uit dit huwelijk werden acht kinderen geboren. In zijn vrije tijd heeft Derk de Boer zich met name ingezet voor de Gereformeerde Kerk van Doornspijk. Hij deed negen jaar de boekhouding, was twaalf jaar diaken en tien jaar ouderling en verzorgde acht jaar het scribaat van de kerk. Op vrijdag 9 februari 1996 kreeg Derk de Boer uit handen van burgemeester P.Th. van Hout een koninklijke onderscheiding uitgereikt. Derk de Boer stierf op 4 januari 2012 op de leeftijd van 91 jaar. Zijn vrouw Lammertje de Boer-Visch overleed op 28 januari 2019.