In memoriam Frits Kroese (1924-2020)
Op donderdag 26 november 2020 kwam er een einde aan het leven van Frits Kroese. Hij is in alle rust in zijn woning in Naarden ingeslapen. Frits bereikte de hoge leeftijd van 96 jaar.
Frederik Willem (Frits) Kroese werd op 8 mei 1924 geboren in Zwolle. In 1943 kreeg Frits op 19-jarige leeftijd een oproep voor de Arbeitseinsatz. Hij voelde er echter niets voor om in Duitsland voor de bezetter te gaan werken. In diezelfde tijd kwam Henk Baud, leider van de verzetsgroep Old Putten, bij de familie Kroese over de vloer om illegale krantjes te brengen. Hij haalde Frits over om actief te worden in het verzet. De groep Old Putten was onderdeel van de Landelijke Knokploeg (LKP). Tot deze groep hoorden onder anderen de gebroeders Niek en Han Rambonnet, Eduard van Dishoeck, Kitta van Heemstra, de gebroeders Eibert, Jan, Jacob en Henk Scholten, Jan van Delden, de gebroeders Wim en Simon van Eijck van Heslinga, Bertie Top, Henk Docter en Hennie van Leeuwen.
Frits zat tijdens de oorlogsjaren ondergedoken bij de familie Thierens (Zuiderzeestraatweg Oost) en de familie De Jong (Bas Backerlaan). Van daaruit nam hij deel aan het verzetswerk dat voornamelijk bestond uit het saboteren van treinen, het onderbrengen van onderduikers, het vervoeren van geallieerde militairen, het verzorgen van bonkaarten, het afgeven van vervalste persoonsbewijzen en het vervoeren van (gedropte) wapens en munitie. Frits was met name belast met communicatie en logistiek.
Na de oorlog zweeg Frits Kroese lange tijd over zijn verzetsverleden. Op hogere leeftijd besefte Frits dat het belangrijk zou zijn om de oorlogsverhalen door te geven. Met name aan de jongere generatie moest dit beladen verleden worden verteld. Dat bracht Frits Kroese er toe om op hoge leeftijd naar scholen te gaan om zijn verhalen te vertellen. Vrijwel altijd vond hij een zeer geïnteresseerd publiek.
Het laatste optreden voor jonge studenten was op woensdag 4 maart 2020 op het Vituscollege in Bussum, vlak voordat er door de regering strenge maatregelen werden afgekondigd in verband met het coronavirus. Niemand minder dan premier Mark Rutte was tijdens dit gastcollege van Frits Kroese aanwezig. De premier loste daarmee een afspraak in die hij met Frits had gemaakt na afloop van de kranslegging tijdens de nationale dodenherdenking op De Dam. Namens het verzet mocht Frits Kroes drie keer op 4 mei tijdens de nationale herdenking in Amsterdam de krans leggen.
In mei 2017 hebben Klaske van Triest en Nathalie van de Veen, twee 4 vwo-leerlingen van het Nuborgh College Lambert Franckens, Frits Kroese uitvoerig geïnterviewd in het kader van een project over de Tweede Wereldoorlog. Het deed Frits goed dat twee jonge scholieren zeer geïnteresseerd en met veel respect naar zijn verhalen luisterden.
Zelf mocht ik Frits Kroese in 2019 twee keer uitvoerig interviewen over zijn verzetsactiviteiten tijdens de jaren 1940-1945. In het herdenkingsboek Elburg en omstreken in oorlogstijd 1940-1945 is het oorlogsverhaal van Frits Kroese uitgebreid beschreven.
Frits Kroese was drager van het Verzetsherdenkingskruis. Op zijn zelf opgemaakte overlijdenskaart staat: Het was een mooi leven! Moge zijn ziel gebundeld zijn in de bundel van het eeuwige leven. Rust in vrede.
Willem van Norel
Elburg, 2 december 2020